Nu is het heerlijk genieten in de zon, maar als de temperatuur straks weer oploopt, is het in veel steden niet meer uit te houden. De zomers worden steeds warmer en hittestress is in het stedelijk gebied een serieus probleem. Door de steden te vergroenen breng je verkoeling in de stad. 

Daar heb je niet veel ruimte voor nodig. Je kunt beginnen met een geveltuintje! Het zal je verbazen hoeveel planten je kwijt kunt in zo een smalle strook. Nog bijzonderder zijn de verschillende insecten die je gaat zien. Groen, doen! 

Wat is een geveltuin?

Een geveltuin is een groenstrook gelegen voor een huis in de openbare ruimte. Je ziet ze gelukkig al steeds vaker in steden.  In tegenstelling tot reguliere groenstroken wordt deze kleine groene oase niet door de gemeente onderhouden, maar juist door de bewoner van het desbetreffende huis zelf.

Voordelen van een geveltuin

Een geveltuin heeft vele voordelen op het gebied van: klimaatadoptie, biodiversiteit, leefbaarheid en soms zijn er zelfs financiële baten.

1. Luchtzuivering: Planten nemen CO2 op, waardoor de lucht schoner wordt.
2. Verkoeling: In steden is het vaak 4 tot 5 graden warmer dan op het platteland door de warmteabsorptie van asfalt en gebouwen. Planten verdampen vocht, wat zorgt voor verkoeling.
3. Positief effect op luchtkwaliteit: Geveltuinen dragen bij aan een betere luchtkwaliteit.
4. Groen en leefbaarheid: Straten met meerdere geveltuinen worden mooier, groener en leefbaarder bij goed onderhoud.
5. Biodiversiteit: Geveltuinen bieden meer leefruimte, beschutting en voedsel voor bijen, vogels en vlinders. Diverse beplanting trekt verschillende insecten aan, wat goed is voor mens en natuur.
6. Preventie: Een geveltuin voorkomt dat fietsen tegen de gevel worden geplaatst en vermindert het risico van hangjeugd bij je woning, evenals de ruimte voor graffiti op muren.
7. Geluiddempend: Een groene wand werkt geluiddempend, waardoor omgevingsgeluiden worden verminderd.
8. Isolatie: Bladhoudende klimplanten en hoge struiken tegen je gevel zorgen voor isolatie. Ze houden je huis koel in de zomer en behouden de binnenwarmte in de winter. Hierover meer informatie hieronder.

Een geveltuin aaleggen

Stap 1: Vraag toestemming 

Wanneer jou gevel direct aan gemeente grond grenst heb je toestemming nodig om tegels te wippen. Gelukkig staan veel gemeentes erg positief tegenover geveltuinen. Veel gemeentes bieden zelfs ondersteuning bij de aanleg van geveltuinen. Door de bestrating te verwijderen, een stenen bandje aan te leggen en aarde te leveren. De bewoner zorgt vervolgens zelf voor de beplanting en verzorging. In mijn eigen gemeente, gemeente Beuningen, worden adoptiefverzoeken voor geveltuinen zeer goed ontvangen. 

Stap 2: Tegels wippen

Heb je toestemming en mag je zelf aan de slag? Haal dan een strook van 1,5 tegel breed langs de gevel weg. Zorg in ieder geval dat er 1.5 meter loopruimte op de stoep overblijft. Plaats de opsluitband terug zodat de bestrating op zijn plek blijft. Houdt de zijkanten van je geveltuin open zodat het regenwater er gemakkelijk in kan stromen. Echter in de meeste gemeentes zal de gemeente dus zelf de plantstrook voor jouw geveltuin voorbereiden.

Stap 3: Begin met de bodem

Planten groeien niet zo lekker in straatzand. Graaf het zand met minimaal 30 centimeter uit en vervang het door biologische tuinaarde. Bijvoorbeeld verkrijgbaar bij Biokultura. 

Stap 4: Kies de planten

De keuze is reuze als het gaat om gevelplanten. Je maakt het selecteren van een planten een stuk eenvoudiger wanneer je eerst selectiecriteria opschrijft. Welke eisen stel jij en welke eisen stelt de groeiplaats. 

• Heb je een gevel op het zuiden of het noorden? Oftewel moeten de planten goed tegen de zon en de droogte kunnen of staan ze in de schaduw? 
• Moet de beplanting wintergroen zijn?
• Wil je meer doen voor de insecten en vlinders? Kies dan planten met voldoende nectar en stuifmeel (drachtplanten).
• Zoek je weinig onderhoud? Kies robuuste, vaste planten en gebruik veel bodembedekkers. 
• Let op ventilatieroosters, huisnummer- en straatnaambordjes: laat deze vrij van begroeiing.

Plantencombinaties 

Om je te inspireren deel ik graag enkele plantensoorten die goed toepasbaar zijn in een geveltuintje.

Robuuste rakkers

Persicaria amplexicaulis – adderwortel

Salvia nemorosa ‘Mainacht’ – salie

Agastache ‘Blue Fortune’ – dropplant

Aster ageratoides ‘Asran’ – herfstaster

Carex morrowii ‘Variegata’ – ruwe zegge

In voor inheems

Knautia arvensis – beemdkroon

Origanum vulgare – wilde marjolein

Geranium pratense – beemdooievaarsbek

Thymus pulegioides – grote tijm

Solidago virgaurea – echte guldenroede

Superhelden voor de schaduw

Dryopteris atrata – niervaren

Vinca minor – maagdenpalm
Aster divericatus – witte bosaster
Brunnera macrophylla ‘Seaheart’-  Kaukasische vergeet-me-niet
Hedera helix ‘Arborescens’ – struiklimop

Struiken voor smalle stroken

Ribes uva – crispa ‘Lady Sun‘ – Kruisbes

Ribes rubrum ‘Red Łąkę’ – aalbes

Skimmia japonica – skimmia

Lavandula angustifolia – Lavendel

Buddleja davidii – vlinderstruik

Regels:

Nog enkele kanttekeningen voor je aan de slag gaat. Je kunt met een geveltuintje namelijk helemaal los gaan. Echter zijn bomen niet toegestaan. Een uitzondering vormt leifruit op een zwak groeiende onderstam. Ook het plaatsten van een hek rondom is niet toegestaan.