Ohnee, plaagdieren in de tuin

Nu alles lekker groeit en bloeit weten veel dieren onze tuinen (weer) te vinden. Behalve de vlinders en de bijen ontdekken we ook andere gasten waar je misschien minder fan van bent, de plaagdieren! In grote getallen kruipen ze in onze planten waar ze zich tegoed doen aan bladeren, bloemknoppen of de wortels. Help wat nu?  

In deze blog leg ik uit hoe je plaagdieren in je tuin voorkomt en hoe je jouw planten kunt beschermen.  

Plaagdieren bestaan niet 

Ik ga je meteen teleurstellen, plaagdieren bestaan eigenlijk helemaal niet. Net als onkruid.  Onkruid is niks meer dan een plant ongewenst op een specifieke plek. Maar de plant zelf is meestal hartstikke nuttig in het oog van de natuur.  

Zo ook plaagdieren. Deze dieren vormen een belangrijke schakel in de voedselketen en ons ecosysteem. Luizen worden door heel veel roofinsecten gegeten en wespen zijn bijvoorbeeld belangrijke opruimers van dode insecten en levende andere plaagdieren. Elk beestje is dus hier met zijn eigen taak. De meeste van deze beestjes bevinden zich onderaan de voedselketen en kennen heel veel vijanden. Om te voorkomen dat hun soort uitsterft, kunnen ze zich heel snel en makkelijk voortplanten. Dan kan een populatie tot grote aantallen uitgroeien en voor ons mensen overlast veroorzaken. Ze plagen ons, de plaagdieren.  

Waarom heb je plaagdieren? 

Wanneer een populatie aan dieren zo groot wordt dat de leefomgeving er onder lijdt, is er een onbalans ontstaan. Er zijn dan onvoldoende vijanden aanwezig om de populatie van het plaagdier terug te dringen. Waar zijn ze dan de roofinsecten en roofdieren? Wanneer je als tuinierder ingrijpt om plaagdieren te bestrijden, ontneem je roofdieren hun voedsel. Zij kunnen dan zichzelf en hun jongen niet voeden en verdwijnen uit de tuin. De prooidieren hebben nu vrij spel en gaan ongestoord door met vermenigvuldigen.  

In de natuur zou 98% van hun eitjes en larven worden opgegeten. Zonder natuurlijke vijanden ontstaat er een zeer explosieve groei! Hoe minder de biodiversiteit in onze tuin en directe omgeving, hoe kwetsbaarder en weerlozer we staan tegenover de plaagdieren.  

 

Welke plaagdieren zijn er? 

Er is een grote verscheidenheid aan plaagdieren. Je hebt ze in alle soorten en maten. Soms zijn het de volwassen dieren die hun boekje te buiten gaan. Soms zijn het hun jongen die hun buikje rond eten. Elk plaagdier heeft hoe dan ook een specialiteit voor een specifieke plant en of een specifiek deel van die plant. Sommige eten vooral van de wortel, ander eten een stengel van binnenuit leeg. Sommige nemen uit elk blad een hapje, andere eten zich een complete weg door het bladmoes. Vaak kun je aan vraatsporen ontdekken welk dier in je tuin (over)actief is.  

De meeste dieren deugen 

De meeste mensen deugen en de meeste dieren ook! Veel plaagdieren zijn insecten, maar lang niet alle insecten vormen snel een plaag. Slechts 10% van alle insecten kan mogelijk schade veroorzaken in de tuin. De andere 90% doen geen vlieg kwaad…  Ben nieuwsgierig naar je tuin en al wat er leeft. Leer de dieren kennen, dan ga je waarderen wat ze doen. De natuur is één grote fascinatie.  

 

Leer de dieren kennen, geef ze een naam. Een miljoenpoot klinkt lang niet zo griezelig als kruipend, glimmend, lang bodembeestje met heel erg veel pootjes.

 

 

Voorkomen is beter dan bestrijden 

In een tuin in evenwicht krijgen plaagdieren geen kans om zich tot een plaag te ontwikkelen. Wanneer alle schakels in de voedselketen aanwezig zijn, is er ruimte voor iedereen zonder een ander te onderdrukken.  

Een gezonde plant kan de aanval van een plaagdier bovendien goed doorstaan. Het is daarom belangrijk om de groeiomstandigheden te optimaliseren. Zet de juiste plant op de juiste plek. Houdt rekening met de voorkeurs pH, de bezonning en vochtigheid van de bodem. Zorg goed voor de bodem. Voorzie deze van voedingstoffen zoals een rijke variatie van mineralen en sporenelementen. Houdt de bodem bedekt en voorkom uitspoeling. Activeer het bodemleven met (blad)compost. Gebruik geen kunstmest! De zouten tasten wormen aan waardoor ze snel zullen vertrekken.  

In de moestuin kun je gebruik maken van wisselteelt. Zo voorkom je dat larven uit gelegde eitjes het jaar erop weer opnieuw toeslaan. Mama insect dacht namelijk dat zij zich hier het jaar erop weer lekker van de kool konden volproppen. Een andere truc is combinatieteelt. Sommige planten ruiken sterk waardoor ze de geur van aantrekkelijke planten overstemmen. Dit veroorzaakt verwarring bij het plaagdier. Tot slot kun je planten inzetten om plaagdieren te lokken, zodat ze niet in je andere planten gaan. Vlier, Oost-Indische kers of Chinese kool zijn goede lokkertjes.  

 

Een tuinreservaat 

Doordat steeds meer tuinen verstenen neemt de biodiversiteit enorm af. Roofinsecten, roofdieren en vogels verdwijnen. Er is voor hen onvoldoende voedsel en schuilgelegenheid. Maak van je tuin een tuinreservaat. Een plek waar wilde planten en dieren zich thuis voelen. Met het aantrekken van nuttige dieren creëer je een team van beschermers.  De komende weken deel ik meer tips over hoe je plaagdieren kunt voorkomen of bestrijden. Volg Toffe Tuinen op Facebook en Social media als je deze tips niet wilt missen.   

 

Wil je alles weten of plaagdieren? Bestel dan ‘Het plaagdieren boek’ van Suze Peters op de website van Velt. Leer plaagdieren herkennen, ontdek hun nuttige eigenschappen en ontmoet hun natuurlijke vijanden.